2020 yılında atletizmde neler yaşandı?

Pandeminin etkisinde 2020 yılı pek çok spor dalında yarışmaların ertelendiği ya da iptal edildiği bir yıl oldu. Atletizm de elbette bu durumu yaşayan başlıca sporlardan biriydi. 2020 Tokyo Olimpiyatları’nın ertelenmesi bizleri oyunların amiral gemisi atletizm yarışlarından mahrum bıraktı. Kuşkusuz bu kaotik ortamda Dünya Salon Atletizm Şampiyonası’nın da ertelenmesi kimseyi şaşırtmadı. Zira şampiyona Çin’in Nanjing kentinde Mart ayında düzenlenecekti ve o dönemler Çin’de ortaya çıkan koronavirüs salgını ülkede ağır şekilde yaşanıyordu. Yine de yıl içerisinde pandemi koşullarına adapte olunmasıyla birlikte kısmen de olsa atletlerin performanslarını sunduğu yarışmalar düzenlenebildi.

Aslında atletizm sezonu sansasyonel bir dünya rekoruyla açılmıştı Şubat ayında. O dönem salgının boyutu küresel çapta değildi ve yarışlar takvime uygun devam ediyordu. Sırıkla atlamanın yeni gözdesi Armand “Mondo” Duplantis, Polonya’daki salon yarışmasında 6,17 ile dünya rekorunu kırdı. Hemen bir hafta sonrasında bu kez Glasgow’da 6,18 atlayarak kendine ait dünya rekorunu yeniledi. Mondo Duplantis bununla da yetinmedi ve Eylül ayında Roma’da düzenlenen Golden Gala’da Sergei Bubka’nın 1994 yılından beri geçilemeyen 6,14’lük açık hava derecesini 6,15 ile geliştirmeyi başardı ve senenin sonunda pek çoklarının beklediği gibi Yılın Erkek Atleti Ödülü’ne uzandı.

Şüphe yok ki Duplantis, Tokyo Olimpiyatları öncesi sırıkla atlamanın büyük favorisi. Ancak yine de efsanevi sırıkçı Sergei Bubka’nın sadece bir Olimpiyat altınına sahip olduğunu ve sırıkla atlamanın sürprizlere açık, ritme dayalı bir disiplin olduğunu da hatırlamakta fayda var.

Duplantis’in yarattığı etkinin yanı sıra atletizm severleri koltuklarına çivileyen bir diğer yarışmada Valencia’da düzenlendi. World Record Day etkinliği, adından da anlaşılacağı üzere bir rekor gecesi etkinliğiydi. 5000 ve 10000 metrenin en gözde iki atleti Letesenbet Gidey ve Joshua Cheptegei, Valencia’ya davet edilen iki isimdi. Beklentileri boşa çıkarmayan ikili dünya rekorlarına imza attı. Önce Letesenbet Gidey, vatandaşı Tirunesh Dibaba’ya ait 2008 yılında kırılan dünya rekorunu beş saniye geliştirdi ve 14:06:62 ile dünya rekorunun yeni sahibi oldu. Sonra sahneye Ugandalı Joshua Cheptegei çıktı. Ağustos ortasında Diamond Legue Monaco ayağında Kenenisa Bekele’ye ait 5000 metre dünya rekorunu kıran yıldız atlet iki ay sonra Valencia’da yine Bekele’ye ait 10000 metre rekorunu da 26:11:00’lık derecesiyle tarihe gömmüş oldu.

2021 yılında iki atletin de yeni bir dünya rekoruna imza atması kolay görünmüyor ancak uzun mesafede kolay kolay geçilmeyecekleri rahatlıkla söylenebilir.

Sezonu hareketli geçiren isimlerden biri de kuşkusuz Venezuela tarihinin yetiştirdiği belki de en büyük atlet olan Yulimar Rojas idi. Venezullalı sporcu, Rus atlet Tatyana Lebedeva’nın 15,36 metrelik derecesiyle 2004 yılından bu yana elinde tuttuğu dünya salon üç adım atlama dünya rekorunu, 15,43’lük atlayışıyla geride bıraktı Bununla da yetinmeyen Rojas, açık havada da 14,71 metreyle sezonun en iyi derecesine imza attı. Henüz 24 yaşındaki yıldız sporcu, bu dereceleriyle sezon sonunda Yılın Kadın Atleti Ödülü’ne layık görüldü. Performansını 2021 yılına taşıması durumunda Rio Olimpiyatları’nda kazandığı gümüş madalyanın yanına Tokyo’da bir altın eklemesi sürpriz olmayacaktır. Bunu gerçekleştirirse Venezuella Olimpiyat tarihindeki üçüncü altının altında Rojas’ın imzasını görebiliriz.

Yılın çok da konuşulmayan dünya rekorlarından biri de yol yarışlarında geldi. Henüz iki yıldır maraton koşan Etiyopyalı atlet Ababel Yeshaneh, Birleşik Arap Emirlikleri’nde koşulan yarı maratonda 1:04:31’derecesiyle Kenyalı Joycline Jepkosgei’ye ait dünya rekorunu 20 saniye geliştirdi.

Kısıtlı sayıda yarışmanın yapıldığı sezonda yılı yoğun geçiren ve çarpıcı sonuçlara imza atan atletler de 2021 yılı öncesi rakiplerine gözdağı verdi.

Bu atletlerden biri 400 metre engellinin altın çocuğuKarsten Warholm’du. Yıldız atlet 46.87 ile tüm zamanların en iyi ikinci derecesine imza attığı bu sezonda koştuğu tüm yarışları ortalama 47.30 gibi çarpıcı bir dereceyle tamamladı. Daha da etkileyici olan onu en çok zorlayan Abderrahman Samba ve Rai Benjamin gibi iki atletle bu sezon hiç birlikte koşmadan bu dereceleri yakalamasıydı.

2021 yılına girerken gözler Warholm de olacak, kendisini zorlayacak atletlere birlikte koştuğunda derecesini daha da geliştirmesi sürpriz olmayacak ve şüphesiz pek çok kişi Kevin Young’a ait 1992 yılında kırılan dünya rekorunu Warholm’un geçip geçemeyeceğini merakla bekleyecek.

Sezonu iyi geçiren atletlerden biri de Johannes Vetter’di. Özellikle büyükbabasının doğduğu Polonya’nın Chorzow şehrinde eylül ayında yapılan yarışlarda 97,76 ile tarihin en iyi ikinci derecesine imza attı Alman ciritçi. Bu derece efsane Çek ciritçi Jan Zelezny’nin 1996’da kırdığı dünya rekoru derecesinin sadece 72 santimetre gerisindeydi. Rio Olimpiyatları’nda dördüncü olan ve en büyük sorunu istikrar olan Alman atlet yine de 2021 yılına her sene olduğundan biraz daha güçlü giriyor.

Sezondan beklediğini alan isimlerden biri de Amerikalı Ryan Crouser oldu. Tomas Walsh ve Joe Kovacs ile birlikte atletizm severlere Doha’da yapılan 2019 Dünya Atletizm Şampiyonası’nda inanılmaz bir gülle atma finali izletmiş ve şampiyon olmuştu Amerikalı Crouser. 2020 yılını da bu üç atlet arasında en iyi geçiren isimdi. Bu yıl 22,91 metre gibi çarpıcı bir dereceye imza atan Amerikalı atlet, Randy Barnes’ın 30 yıldır kırılamayan 23,12’lik dünya rekorunu tehdit etmeye başladı. Tomas Walsh’un ve Joe Kovacs’ın gülle için standart üstü dereceyi işaret eden 22 metreyi geçemedikleri bu sene, Ryan Crouser’ın güven tazelediği bir yıl oldu. Rio’dan sonra Tokyo’da da Amerikalı gülleci bir adım önde olsa da Walsh ve Kovacs’ın da ritim bulmasıyla Tokyo Olimpiyatları, tüm oyunlar tarihinin en unutulmaz gülle finaline ev sahipliği yapabilir.

Warholm, Vetter ve Crouser kendi dallarında uzun yıllardır kırılamayan dünya rekorlarını tehdit ettikleri bir sezonu geride bıraktılar. 2021 yılı onların yeni dünya rekorunun sahibi olacakları bir yıl olacak mı bilinmez ama bulundukları her yarışmayı keyifli kılacaklarına şüphe yok.