Değişim

Fenerbahçe Beko’da Zeljko Obradovic’le yolları ayrıldıktan sonra boşta kalan koltuk için gündeme Zalgiris Kaunas baş antrenörü Sarunas Jasikevicius, Galatasaray baş antrenörü Ertuğrul Erdoğan, Pınar Karşıyaka baş antrenörü Ufuk Sarıca, serbest konumda olan Pedro Martinez, Joan Plaza ve Fenerbahçe Beko’da asistan antrenör olan Erdem Can gelmişlerdi. Fakat yeni baş antrenör adı bu isimler arasında anılmayan Igor Kokoškov olmuştu.

Sarı-Lacivertli ekip Igor Kokoškov’u baş antrenörlüğe getirdikten sonra kadrosunda transfer çalışmalarına başladı hatta şu ana dek dört ismin transferini bitirdi. Şimdi gelin bu dört ismin 2019-2020 sezonunda sergiledikleri performansların detaylarına ve Fenerbahçe Beko’ya neler katabileceklerine göz atalım.

Tabii öncesinde kısaca Igor Kokoškov’un oyun felsefesine değinelim.

Igor Kokoškov, 20 yıllık NBA tecrübesinde Quin Snyder, Mike Brown Alvin Gentry, Larry Brown ve Flip Saunders’ın asistan antrenörü olarak görev alırken 2018-2019’da Phoenix Suns’ın baş antrenörlüğünü yaptı. 2019-2020 sezonunda ise Sacramento Kings’e Luke Walton’ın yardımcılığına getirildi. Şu sıralar NBA’in yeniden başlayacağı yer olan Orlando’da Kings kafilesiyle yer alan Kokoškov, modern dönem oyunu Avrupai tarzla birleştirebilecek bir baş antrenör.

Kokoškov; Los Angeles Clippers ve Cleveland Cavaliers’taki yıllarında run&gun yani “topu alan hızla karşıya gider ve sayı bulmaya çalışır” sistemlerinde rol almış, Phoenix Suns’ta pace&space geometrisini öğrenmiş ve en önemli X’s O’s hünerlerini Detroit Pistons’ta sergilemişti.

Larry Brown’un kanat tarafında yüksekten başlattığı perde oyunlarını topsuz oyunlardan katlarla desteklemesi be bunun sonucunda hücumun zayıf tarafa kaydığı, bazı bölgelerde sıralı iki perde yapılarak şutöre alan açıldığı setlerde yer aldı Kokoškov. Pistons’ta Brown gönderildikten sonra başa gelen Flip Saunders döneminde ise forvetten forvete ve uzundan uzuna giden perdeleri, tepede kısaya alan yaratan forvet oyunlarını, dip katlarını ve oyuncuya özgürlük tanımanın önemini görmüştü.

Tabii medarı iftiharı olarak adlandırabileceğimiz şey, 2017’de Slovenya’yla geçirdiği EuroBasket macerası. Luka Doncic ve Goran Dragic ikilisinin tüm kısa ikililerini domine etmeleri, Klemen Prepelic’in nokta şutör rolündeki performansı, Anthony Randolph’un izolasyonlardaki hünerleri ve Gasper Vidmar’ın perde oyunlarındaki verimi Kokoškov’un set düzenine dair net ipuçları veriyor bizlere.

Elbette bu ipuçlarını yazarken sadece bir yıllık bir macerayı göz önüne almak zor. Bu nedenle hem Slovenya hem de NBA macerasını katarak Kokoškov’dan hücum ve savunmada hemen hemen beş net temel felsefeyi göreceğimizi söyleyebiliriz.

Hem oyuncuya özgürlük tanımak hem de uzunların verimini arttırmak için.

Bu perdelerin amacı rakibin savunma gücü düşük olan kısa oyuncusunu Nando De Colo’yla izolasyona bırakmak olacaktır. Uzundan uzuna perdede ise Jan Vesely’nin penetre alanını genişletmek ana hedef olacaktır.

Tepede veya forvetlerde perde oyunları işlerken veya oyun normal akışında seyrederken bir dipten diğer forvete veya dibe kat yapan oyuncu asansör setinden veya tek bir perdeden geçip şut alanı yakalayacaktır.

Igor Kokoškov alan savunmasını çok kullanmasa da rakibin net bir süper yıldız oyuncusuna karşı 2-2-1’i bazen deneyebiliyor. Misal, Phoenix Suns’ta baş antrenörken Milwaukee Bucks’a karşı oynadıkları maçta 2-2-1 yapmışlar ve Deandre Ayton’ı Giannis’e serbest 1 olarak bırakıp kanallardan yardım getirmişlerdi.

Şu anda yorum yapmamın en sağlıksız olacağı konu bu. Zira NBA’deki tempo ile Avrupa’daki tempoyu kıyaslayıp net bir adam adama savunma çerçevesi çizmek doğru olmayabilir.

Pierre, Ontario’da Anderson Lisesi’nden mezun olduktan sonra NCAA’de Dayton’dan teklif aldı. Dört yıl boyunca NCAA’de kaldı ve 126 maça çıktı. 126 maçta 11,2 sayı, 6,6 ribaund ve 2,1 asist ortalamalarını yakaladı. Maç başına 2,3 üçlük denemede 0,98 isabet yakaladı. 2016’da draft edilmedikten sonra Braunschweig’e transfer oldu. 2017-2018’de Banco di Sardegna Sassari’yle sözleşme imzaladı ve bu sezon sonuna dek orada forma giydi.

Kariyerinde ilk kez Euroleague’de oynayacak olan Pierre’e dair dikkatleri çeken ilk şey üç sayılık atışlarda belirli bir seviyenin altına düşmemesi. NCAA gibi şut disiplini görece düşük olan bir seviyede Pierre, %34,7 isabet oranının altına düşmedi. Tabii 126 maçta 297 kez üçlük denemek çok matah bir şey gibi görünmeyebilir fakat burada önemli olan şey 297 üçlüğün 114’ünü isabete çevirebilmiş olması. Keza aynı şeyi Avrupa kariyeri içinde söylemek mümkün.

Bence Pierre, Igor Kokoškov’un perde oyunlarında forvet veya dip bölgelerde açılacak olan şut alanlarında değerli bir katkı verebilir. Değerliden kastım, maç başına kendisine çizilen beş üçlük setinin ikisini isabete çevirebilir. Tabii bu isabetlerin hareketli oyunlarla gelmesini beklemek biraz yanlış olacaktır. Zira Kanadalı forvet, geçtiğimiz sezon (2019-2020) kullandığı şutların yalnızca 19’unu perde çıkışlarında kullandı. Hücumun başından itibaren pozisyonunu alıp en az bir dripling yapıp üçlük attığı pozisyonları 86 kez kullandı. Bu 86 pozisyonda %54,1 isabetle pozisyon başına 1,3 sayı çıkarmayı başardı. Topla buluştuktan sonra bir ile üç saniye bekleyip şut kullandığı pozisyonları 68 kullandı ve 32/68 isabetle toplamda 96 sayı üretmeyi başardı. Catch&shoot olarak adlandırılan bu setleri 27’sinde savunmacısı ona yakındı. Pierre, savunmacısının yakın olduğu 27 pozisyondan 39 ve savunmasız olduğu 41 pozisyondan 57 sayı çıkarmayı başardı.

Dyshawn Pierre’in iyi bir geçiş, izolasyon veya pick&roll hücum oyuncusu olduğunu söylemek yanlış olacaktır. Geçiş hücumlarında 43 pozisyonda 48 sayı üretirken tüm sezon boyunca yalnızca 15 kez izolasyon ve beşi devrilen beşi yönlendiren rolde 10 kez pick&roll hücumu yaptı.

Bu üç hücumdan toplamda ulaştığı sayı ise yalnızca 17.

Pota etrafında pozisyon başına 1,26 sayı üretip bu alanda iyi işler yaparken post bölgesinde 47 hücumda 44 sayı üretmeyi başardı.

Patlayıcı bir atletizmle pota etrafında bitirebilmesi, yarı sahada topu yere vurabilmesi ve rakibin riske edemeyeceği şut tehdidiyle DP, Igor Kokoškov’un sisteminde önemli bir rol adamı olacaktır. Fakat kariyerinde ilk kez bu kadar ciddi bir seviyeye çıkacağını unutmamak gerekiyor.

1,99’luk forvet kariyeri boyunca tehditkâr bir pota koruyucusu olmaktan çok uzak kaldı ama işin pota önüne kadar uzanan kısımlarında iyi iş yaptığı söylenebilir.

Adam adama defansta 205 kez savunma yapan Pierre bu hücumlarda yalnızca 158 sayıya izin verdi. Nokta şutör rolündeki isimleri 72 kez savundu ve bu alanda %66 savunma verimliliğine ulaşarak rakiplerinin pozisyon başına 1,01 sayı üretmelerine izin verdi.

Pick&roll’ü iyi oynayamamasına karşın 49 pozisyonda rakiplerine yalnızca 22 sayı vererek savunmada iyi iş yaptı. Pierre bu savunmayı yaparken ortalama genişlikteki kulaç açıklığını ve hızlı el-göz koordinasyonunu kullandı.

Kenardan sokulan toplarda kendisine karşı 34 kez hücum çizildi. Pierre bu 34 hücumda pozisyon başına 1,4 sayı verdi. Yani temponun değişken olduğu oyunlarda onun iyi bir savunma oyuncusu olduğunu söylemek güç. Ayak oyunlarında ağır. Ancak eğer sete set hücum karşısındaysanız Pierre, savunmanızda gayet iyi iş yapabilir.

Lorenzo Brown; 2013 ile 2019 yılları arasında belirli dönemlerde NBA’de Philadelphia 76ers, Minnesota Timberwolves, Phoenix Suns ve Toronto Raptors formaları giydi. 103 maçlık NBA kariyerinde ortalama 11,5 dakika sahada kaldı ve 2,8 sayı, 1,2 ribaund ve 1,1 asist ortalamalarını yakaladı

Fenerbahçe Beko’nun dün açıkladığı Lorenzo Brown, bu yazıdaki beş isim arasında bence getirisi kadar götürüsü de en yüksek olabilecek bir kumar. 2019-2020’ye kadar NBA, G League ve Çin arasında mekik dokuyan LB, geçtiğimiz yıl Kızılyıldız formasıyla Avrupa arenasına adım attı.

2018’te G League’de yılın en iyi beşine seçilirken ayrıca MVP ödülünü de kazandı. NC State’teki kolak kariyerinde 2012’de yılın en iyi üçüncü ve 2013’te yılın en iyi ikinci takımlarına seçildi.

Brown’ın NBA’e girdiği sıralarda Golden State Warriors, Miami Heat ve San Antonio Spurs odaklı bir oyun değişimi yaşanıyordu. Brown’ın daha etkili olabileceği fiziksel izolasyonlar yerine rakip yarı sahada tempoyu arttırmak, topu en erken şekilde potaya göndermek ve kısa beşler kullanmak yaygınlaşıyordu. Üç sayılık atışlarla yıldızı barışmayan Lorenzo Brown, bu nedenle NBA’e uyum sağlayamadı ve Çin, G League derken Avrupa’ya geldi.

Eğer Brown’ın ilk Euroleague tecrübesindeki istatistiklerine genel hatlarıyla bakacak olursanız karşınıza gayet iyi bir tablo çıkıyor: 12,3 sayı, 3,3 ribaund, 4,6 asist, 1,1 top çalma, %28 üçlük isabeti (evet bu biraz sorun), %41,7 saha içi isabeti ve %82,3 serbest atış isabeti. Fakat işin detay kısmına göz atarsanız kafanızdaki soru işaretlerinin büyümesi gayet normal.

Fiziksel oyununa hız katabilmesiyle etkili olan Birleşik Devlet’li oyuncu bu sezon 90 geçiş hücumunda 61 sayı üretirken 25 asist yaptı. Fakat bu alanda Euroleague’de ilk 23. olduğunu eklememiz gerekiyor. Yani bu pek de iyi değil.

Pick&roll setlerinde topu yönlendiren isim olarak girdiği 296 pozisyondan 260 sayı çıkarırken 63 sayıyı da asist yoluyla kazandırdı. Catch&shoot rolünde 33 pozisyonda pozisyon başına 11/33 isabetle bir sayı üretti. Driplingi kesip kullandığı şutlarda ise 76 pozisyonda 27/76 isabetle 64 sayı üretti Lorenzo Brown.

Topu sağa vurup gittiği 30 pozisyonda 25, sola vurup gittiği 11 pozisyonda dokuz sayı üretebildi. Tepeden oynadığı izolasyonlarda 27 pozisyonda 12/25 saha içi isabetiyle 28 sayı üretti.

İşin savunma kısmına gelecek olursak şaşırtıcı derecede iyi bir karne karşımıza çıkıyor. Mola sonrasında kendisine karşı çizilen 37 izolasyon setinde rakiplerine yalnızca 24 sayı şansı verdi. Pick&roll sonrasında topu yönlendiren oyuncuyu savunduğu 104 pozisyonda ise 25/73 saha içi isabetiyle 73 sayı verdi. Nokta şutörleri 60 pozisyonda savunurken bu pozisyonlarda rakipleri toplamda 52 sayı bulabildiler.

Hand off, adam değişim savunması ve topsuz alan savunmasındaki 221 pozisyonda ise 291 sayı vermesi işin eksi hanesine yazan kısmı.

Lorenzo Brown’ın, “riskli bir kumar” olması anlaşılacağı üzere şut performansı ve istikrarsız skor repertuvarından kaynaklanıyor. Fakat onu “getirisi yüksek bir kumar” yapan şey ise Igor Kokoškov’un sistemi. Igor Kokoškov, 2017’de Slovenya ile EuroBasket’i kazandığında oyun kurucu ikilisinde Luka Doncic ile Goran Dragic’e setler hazırlamış ve işin şut kısmını Prepelic, Randolph gibi parçalara bırakmıştı.

Ne Nando De Colo ne de Lorenzo Brown, Doncic kadar fizikli değiller. Fakat bu ikilinin oyun zekâları, takım oyunundan çok kopmamaları ve kritik anlarda sorumluluk alabilmeleri Igor Kokoškov’un “oyuncuya özgürlük tanıyan” izolasyonlarında büyük bir artı sağlayabilir. 21 yıl ABD’de bulunan antrenör, 2018-2019’de Suns’ın başındayken bu düzeni Devin Booker, Jamal Crawford, Elie Okobo, Mikal Bridges kısa rotasyonunda net bir oyun kurucu olmadan denemişti fakat sonuç alamamıştı. Ancak De Colo ve Brown, bu sistem için ideal parçalar olabilirler. Tabii bunun için Fenerbahçe Beko’nun bir şutör takviyesi yapması gerekiyor. Bir de Lorenzo Brown’ın en azından ortalama bir istikrar yakalaması.

Edgaras Ulanovas, NBA çevresinde çok kullanılan “glue guy” tabirini Avrupa’da karşılayan isimlerden biri. Yani Ulanovas, saha içinde hemen hemen her şeyi belirli bir seviyelerde yapmaya çalışarak takımını bir arada tutmaya, maçtaki ibreyi takımının lehine çevirmeye çalışan ve saha dışındaki lider karakteriyle takımına örnek olan bir oyuncu.

Šarūnas Jasikevičius dönemi Zalgiris Kaunas’ında Ulanovas, Jasikevičius’un post bölgesine hazırladığı veya post bölgesinden başlatıp tepeye hazırladığı setlerde tam bir görev adamı rolündeydi. 25/68 üçlük performansıyla ortalama bir spacing tehdidi yaratırken post bölgesine indiği her üç pozisyondan yaklaşık ikisini sayıya çevirmesiyle öne çıktı.

Post bölgesinden oynadığı 31 hücumda pozisyon başına 1,29 sayı üretti. Hücuma post civarında başlayıp şut noktasına (spot up) geçtiği pozisyonları ise 51 kez kullandı ve 23/51 isabetle 67 sayı üretmeyi başardı.

Çok iyi bir pick&roll veya izolasyon hücum oyuncusu değil Litvanyalı forvet. PnR sırasında topu tutan adam olarak 23 pozisyonda 17 sayı üretebildi. İzolasyonları ise sadece dört kez kullanıp sekiz sayı üretti.

Yani modern dönem forvetlerinden biraz daha farklı. Geleneksel tarza yatkın fakat bu geleneksel tarzı, modern dönemin gerekliliklerin entegre edebiliyor. 22 geçiş hücumunda 21 sayı atması bunun iyi bir örneği olmasa da kendi yarı sahasından rakip sahaya kurduğu 37 pozisyonda asistiyle sona eren 29 pozisyonun bulunması bunun iyi bir örneği.

Savunmada ise tam bir takım oyuncusu. Rakibin perde oyunlarına karşı doğru zamanlamayla reaksiyon verip kaymaları yapabilmesi, pozisyonu okuyup müdahalesini ayarlayabilmesi Ulanovas’ı diğer potada da değerli kılıyor.

Pota etrafında 45 pozisyonda savunma yaptı ve bu 45 pozisyonda rakiplerine yalnızca 34 sayı şansı verdi. Perdeleri kullanıp şut bölgesine giden oyunculara ise 41 pozisyonda 28 sayı şansı verdi Ulanovas. Fakat izolasyon, topsuz alan ve pota koruması konularında ideal seviyede olmadığını söylemek mümkün.

Edgaras Ulanovas; oyun zekâsı, post bölgesindeki hünerleri, reaksiyon zamanlaması, “pis işleri” yapıp (misal, perde asisti vs.) takımın en kritik karakteri ve akıcı atletizmiyle Igor Kokoškov sisteminde iyi bir görev adamı olabilir.

Eğer bu yazıyı iki yıl önce okuyor olsaydınız muhtemelen çok daha gösterişli bir Danilo Barthel portresiyle karşılaşabilirdiniz. Zira iki yıl önce Barthel, ceza şutlarında çok daha verimli olan ve atletizm olarak rakibi yıpratan bir seviyedeydi. Fakat yine de Barthel’in bu sezon Ulanovas ve Pierre ikilisinin olduğu gibi iyi bir görev adamı olması sürpriz yaratmayacaktır.

2016’ya kadar Fraport Skyliners forması giyen Barthel, 2016’dan beri Bayern Münih’te oynuyordu. Bayern’in 2018’de başlayan yükselişinde takımın önemli tamamlayıcılarından biriydi. 2,08’lik olmasına karşın şut atabilmesi, yarı sahada topu yere vurabilmesi ve geçiş hücumlarında verimli paslar atabilmesiyle Bayern sistemindeki rolü değerliydi.

Barthel için “Alman Melli mi?” sorusunu yöneltmek biraz yanıltıcı olabilir. Zira 29 yaşındaki Barthel, Melli kadar kazanma içgüdüsüne sahip değil, ayrıca onun gibi liderlik yeteneklerine (maçı alıp götürme) de sahip değil. Tabii oynadığı takımların en iyi üç skorerinden biri olma ışığını henüz göstermediğini belirtmek yanlış olmayacaktır.

Eurolelague’de sezonu 24,4 dakika, 7,9 sayı, 3,9 ribaund, 1,4 asist ortalamalarıyla tamamlarken %31,3 üç sayılık isabet yüzdesi ve %48,1 saha içi isabet yüzdesi yakaladı.

Bence DB, Fenerbahçe Beko’nun şu ana dek yaptığı transferler arasında Igor Kokoškov sistemine en uygun oyuncu oldu. Catch&shoot’larda 45 pozisyonda 59 sayı, pota etrafında 58 pozisyonda 95 sayı, 50 spot up pozisyonunda 57 sayı ve post bölgesinde 40 pozisyonda 50 sayı atmasıyla Igor Kokoškov’un boyalı alan hizasında Jan Vesely veya Jonathan Hamilton’la kuracağı perde oyunlarında spacing yaratıp şut tehdidiyle takıma büyük katkı verebilir. Ayrıca pota etrafı ve post bölgesindeki bitiriş rakamlarında takımın dört kısa düzeninde oynamasını sağlayabilir.

Tabii onun hücumunu Pierre ile Ulanovas’tan ayıran şey hücum yönünün sol kısmını da çok iyi kullanabilmesi. Pierre ile Ulanovas hücumda genelde sağ kanaldan ilerlemeyi seviyorlar fakat Barthel, yarı saha hücumlarında şu ana dek girdiği pozisyonların %61’inde sol kanalı kullandı.

İşin savunma kısmında ise ayaklarının yavaş olması ve genel lateral hareket eksikliğiyle zaaf yaratabilir. Pota etrafını %74 verimle (34 pozisyonda) koruyabilse de topsuz alanda rakibini takip etmekte, perde oyunu sonrasında müdahale yapmakta ve takım savunmasında kaymaları iyi yapmakta eksik.

Catch&shoot savunması ise gayet iyi Barthel’in. Rakipleri Barthel karşısında 61 kez CnS oynarlarken bunlardan yalnızca 52 sayı üretebildiler.

Draft sonrasında Detroit Pistons’la Yaz Ligi’nde forma giydi. Yaz Ligi sonrasında Pistons’la sözleşme imzaladı fakat sözleşmesi 12 Ekim 2018’de feshedildi. Kolej kariyerinde Jacksonville, Virginia ve Arlington formaları giydi. 2019’da Darüşşafaka’ya gelmeden önce Grand Rapids Drive’da forma giydi.

Johnathan Hamilton, Eurocup’ta çıktığı 15 maçta 11,3 sayı, 8,1 ribaund ve 0,6 asist ortalamalarını yakaladı.

İşin detay kısmında ise Hamilton’ı çok değerli bir görev adamı yapabilecek veriler saklı. Hamilton 42 kez girdiği pick&roll oyunlarında 49 sayıyı kendisi üretirken 10 sayıyı asist yoluyla takımına kattı.

Post up’larda 18 pozisyonda yalnızca 10 sayı üretmesine karşın post bölgesinde topla buluştuktan en fazla üç saniye sonra ekstra pası verdiği pozisyonlarda asist ve asist pası olarak 32 sayıya katkı verdi.

Hücum ribaundları sonrasındaki 48 pozisyondan 58 sayı çıkardı. Catch&shoot, spot up, izolasyon, perde çıkışı ve geçiş hücumlarında ise toplamda 39 pozisyon yakaladı ve bunlardan 45 sayı çıkarmayı başardı.

Pota etrafında 93 pozisyonda %65,6 saha içi isabetiyle 123 sayı üretti.

İşin savunma kısmında ise boyalı alanı 71 pozisyonda yalnızca 61 sayı vererek koruması öne çıkıyor. Post oyunlarında rakiplerine 18 pozisyonda 17 sayı izni verirken pick&roll hücumları karşısında 33 pozisyonda 33 sayıya izin verdi.

Üst vücudundaki kas kütlesi ve kalça mobilitesiyle pas aralarına erişebilirken agresif oyun anlayışıyla rakiplerini pota etrafında püskürtebiliyor. Fakat adam takibinde, izolasyonlarda ve adam değişiminde kötü olduğunu eklemekte fayda var. Zira bu üç kategoride toplam 66 savunma pozisyonunda 81 sayıya izin verdi JH.

Hamilton, klasik uzunlar gibi perde oyunlarında etkili olabilmesiyle Ulanovas, Barthel, Pierre, Melih ve Tarık beşlisine aradıkları şut alanını açabilir. Vesely ile aynı anda sahada olduğunda ise Vesely’nin rakibiyle bire bir kalmasını sağlayabilecek bir pota etrafı bitirme tehdidine yani bu çekim etkisine sahip. Fakat savunmada yanına kesinlikle destek gerekiyor.

Bu beş transferden de anlaşılacağı üzere Fenerbahçe Beko, kısa vadede Final Four hatta ilk altı sıradan play-off yapma hedefini şimdilik rotadan çıkarmış gibi görünüyor. Barthel, Ulanovas, Hamilton ve Pierre dörtlüsünün katabileceği maksimum performans sadece görev adamı rollerini bir üst seviyeye taşıyabilir bence. Brown ise adaptasyon ve istikrar konusunda kademe atlayabilirse takımın önemli bir silahı olabilir fakat aksi hâlde bu beş isim arasında yapılan en verimsiz transfer de olabilir.