sid watkins formula 1

"Formula 1'in Doktoru" lakabıyla bilinen, modern Formula 1'in pist dışındaki en önemli isimlerinden Sid Watkins 84 yaşında, kanser tedavisi gördüğü hastanede gözlerini yumdu.

Watkins, sadece kazalarda ortaya çıkan biri değildi. Pilotların ne gibi sağlık sorunları varsa o anda çözerdi. Bu yüzden de dönemin pilotlarınca çok sevilir ve saygı duyulurdu. Yaptığı çalışmalar ve önerdiği güvenlik tedbirleriyle, son 15 senede ölümcül bir kaza yaşanmamasını sağladı. Bu çalışmaları, hem pistler hem de araç dizaynları üzerine olmuştu.

Sid Watkins'in hayatı arabalar içinde geçti. Babasının araba galerisi vardı ve Sid de burada babasına yardım ediyordu. Sid, küçüklüğünden beri doktor olmak istemişti. Ancak arabaların, özellikle de yarış arabalarının büyüsüne de kendini kaptırmıştı. Liverpool Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun olduktan sonra, askerlik hizmetini yapmak üzere orduya katılmıştı. Elbette ki sıhhıye bölüğünde. Batı Afrika çöllerinde görevini tamamlayan Sid, İngiltere'ye geri döndü.

İngiltere'de çalışmalarını sürdüren Sid, beyin cerrahı olmak istiyordu. 1950'lerin sonunda bunu başardı ve 1962'de New York Üniversitesi'nde profesör olarak görevine başladı. Çalıştığı yer, Watkins Glen Yarış Pisti'ne oldukça yakındı. Burada ilk olarak yarış doktorluğu tecrübesi yaşadı. Yaklaşık sekiz yıl ABD'de kalan Sid, ülkesine geri döndüğüdne Londra Hastanesi beyin cerrahisinin başına geçti. 22 sene burada görev yapacaktı.

İngiltere'ye döndükten sonra, Royal Automobile Club'ın davetlisi olarak bir panele katıldı. Yaptığı konuşma sonrasında kulübün üyesi olan Sid, İngiltere GP'sinin sağlık bölümünde çalışmaya başladı. Bu görevi sırasında Bernie Ecclestone'la tanıştı. Ecclestone, Formula 1'in oldukça tehlikeli bir spor olduğunu ve bu tehlikenin azalması gerektiğini düşünüyordu. Bernie, Sid'e teklifini sundu: "Sadece İngiltere'nin değil, tüm yarışların sağlık ekibinin başında ol". Tam o sıralarda Lotus pilotu Ronnie Peterson yarışta hayatını kaybetmişti. Bu talihsiz kaza sonrasında Sid kararını verdi ve Formula 1 sağlık ekibinin başına geçti.

Sid Watkins'in yapacak çok işi vardı. Önce, pistlerin ve yarışların yapıldığı yere en yakın hastanelerin yeniden düzenlenmesini istedi. Ayrıca, o sıralarda ilk turlarda çok fazla kaza yaşanmasından dolayı, ilk turda pilotları takip edecek bir sağlık arabası olmasını istiyordu. Yine, pistin yakınında sağlık helikopteri bulunması gerektiğini söylemişti.

1981'e geldiğimizde FIA, sağlık komisyonu kurulmasını kararlaştırdı ve başına da Sid'i getirdi. Bu kadar şeyle uğraşan Watkins, bu sırada önemli bir kaza atlattı. 1982 Kanada GP'sinde, İtalyan pilot Riccardo Paletti ilk turda kaza yapmıştı. Olay yerine kısa sürede ulaşan Sid, pilotu araçtan çıkarmaya çalıştı. Ancak yakıt tankından çıkan alevler, Sid'in ayak bileklerinin yanmasına neden olmuştu. Buna rağmen Paletti kurtarılamamıştı. Ondan sonraki ölümcül kaza ise 1994 San Marino'da yaşanacaktı.

Dönemin FIA başkanı Max Mosley, bu kazanın ardından yeni bir ekip topladı ve kazaların sadece araçlardan kaynaklanmadığını, pistlerin de düzenlenmesi gerektiğini söyledi. Bununla ilgili her türlü bilimsel çalışmanın yapılacağını belirtti. Bu ekibin başına Sid Watkins geçirildi. Watkins de yaptığı çalışmalarla güvenlik konusunda büyük adımlar attı. Pistlerin güvenliklerini arttırması dışında; daha güçlü bariyerler, daha sağlam araçlar ve kafa-boyun bölgesini koruyan daha yeni kasklar kullanılması için çalışmalar yaptı. Bu çalışmalar, bugün Formula 1'in güvenlik temellerini oluşturur.

Sid Watkins, San Marino'da Ratzenberger ve Senna'nın öldüğü yarışta yıkılmıştı. Özellikle Senna'ya, Ratzenberger'in ölümünden sonra, "Yarışı bırak. 3 Dünya Şampiyonluğu elde ettin zaten" demesine rağmen Senna, "Bazı şeyleri neden yaptığını bilmezsin, sadece yaparsın" demişti. Belki de Watkins, Senna'nın öleceğini hissetmişti.

Sid Watkins'in bu açıksözlülüğü sadece pilotlara karşı değildi. Herkesle bu şekilde konuşurdu ve büyük saygı görürdü. Bundan dolayı, FIA'nın 2004'te kurduğu Motorsporlarında Güvenlik ve Sürdürülebilirlik Kurulu'nun başına Sid'den başkası geçemezdi. 

Sid Watkins, Formula 1'e damga vurmuş figürlerden biriydi. McLaren Mercedes patronu Ron Dennis'in dediği gibi, "Bir pilot, bir mühendis veya bir mekaniker değildi. Sadece bir doktordu ve yaptığı çalışmalar sayesinde pek çok kişinin hayatını kurtarmıştı".