Küllerden doğmak

Kara Kıta'nın futbol organizasyonu geride kalırken, tüm dünya şampiyonu konuşuyor. Favori Fildişi Sahili'ni deviren Zambiya manşetleri süslüyor, yıllarca rötarlı olarak...

28 Nisan 1993'te neredeydiniz... Kim bilir bazılarınız doğmamıştı bile. İşte o gün birçoğumuz için sıradandı, bir ülke için kapkaranlıktı.

Kamerun ile ayak seslerini beyazlara ezberleten Afrika Kıtası'nın yükselen değerlerindendi Zambiya Milli Takımı. 1988 Seul Olimpiyatları'nda İtalya'yı parçalayan ülke, geleceğe umutla bakıyordu. İstikâmet, 1994 Dünya Kupası elemelerinde Senegal ile oynanacak karşılaşma için Dakar'dı.

1975 tarihli askeri bir uçakla yola koyulmuştu kafile. Üç noktada yakıt ikmali yapılması planlanıyordu. Kongo durağı sorunlarla atlatılmıştı. 1992'nin sonundan 1993 Nisanı'na kadar havalanmayan yaşlı kuş adeta nazlanıyordu. Bakımlardan sonra iki deneme uçuşu başarıyla gerçekleştirilmiş, kimilerine göre çoktan jiletlik olması gereken külüstürün futbolcuları taşımasına karar verilmişti.

İkinci durak Gabon'un başkenti Libreville'deydi. Benzinini alan uçak kalkıyor, kısa bir süre sonra da 18 futbolcu tarihte donuyordu. Tıpkı İtalyan futbolunu tahakkümü altına aldıktan sonra 4 Mayıs 1949'da Superga Dağı'na çakılan Torino gibi, yine 18 kişi!

Oldukça yorgun olan ve bir gün evvel yine uzun bir sefer yapan pilotun hatası, uçakta bulunan otuz kişinin hayatına mâl olmuştu, kurtulan yoktu. Motorlardan biri iflas etmiş, yanlışlıkla çalışan motoru durduran pilot yüzünden uçak çakılmıştı. O günlerde PSV Eindhoven'da oynayan takımın yıldızı Kalusha Bwalya şanslıydı zira o Senegal'e Hollanda üzerinden gideceğinden hayatta kalmıştı.

Futbolculardan Efford Chabala, John Soko, Whiteson Changwe, Robert Watiyakeni, Eston Mulenga, Derby Makinka, Moses Chikwalakwala, Wisdom Mumba Chansa, Kelvin Mutale, Timothy Mwitwa, Numba Mwila, Richard Mwanza, Samuel Chomba, Moses Masuwa, Kenan Simambe, Godfrey Kangwa, Winter Mumba ve Patrick Banda, antrenörler Godfrey Chitalu ve Alex Chola ile Federasyon Başkanı Michael Mwape de hayatını kaybedenler arasındaydı.

Oyunculardan Derby Makinka, Iorfa ile birlikte Galatasaray'a gelmiş fakat idmanlarda beğenilmeyip geri gönderilmişti.

Bwalya önderliğinde yoluna devam eden Zambiya, elemelerdeki son maçlarında Fas'a boyun eğerek Dünya Kupası biletini kaçırmıştı. Oysa beraberlik bile onlara yetiyordu. Ertesi yıl Afrika Uluslar Kupası'nda finale kadar yürüseler de Ammunike'nin iki golü Nijerya'yı şampiyon yapmıştı.

Zambiya, bu sefer şeytanın bacağını kırdı hem de 1993'te 18 çocuklarını, 30 vatandaşlarını kaybettikleri yerin hemen dibinde. Küllerinden doğmak böyle bir şey olsa gerek!