Futbolun Yükselen Değeri: Duran Top Antrenörlüğü

Pek alışık olmadığımız bir kavram olan duran top antrenörlüğü son 15 yıldır hayatımızda. Modern futboldaki yerini ve geleceğini ise beraber inceleyelim. Son zamanlarda futbol kamuoyunun ilgisini çeken başlıca konulardan birisi Arsenal'in duran toplardaki başarısıydı. Değişik korner setleriyle rakiplerine sürekli sıkıntılar yaratan Arsenal, açmakta zorlandığı takımların kilidini serbest vuruşlarla ve köşe vuruşlarıyla kırdı. Deplasmanda Liverpool tarafından kendi silahlarıyla vurulmuş olsalar da duran top antrenörleri Nicolas Jover sayesinde duran toplardan çok ciddi fayda elde ettiler.

Duran top antrenörlüğü görevine 2016/17 sezonunda Brentford'da başladı. Takımın üç sezonda kaydettiği 46 duran top golü gibi çarpıcı bir istatistik, Jover'in bu alandaki uzmanlığının ve başarısının somut bir kanıtıydı. Onun bu başarısı, futbol camiasının ilgisini çekti ve birçok elit kulüp onu kadrosuna katmak için harekete geçti. Nitekim Jover, o dönemin en dominant takımı olan son şampiyon Manchester City'ye katılmaya karar verdi. Burada, birkaç sene sonra birlikte Manchester City'nin en büyük rakiplerinden biri haline getirecekleri Arsenal'in teknik direktörlüğünü yapacak Mikel Arteta ile çalıştı. Brentford'da olduğu gibi City'nin de duran top performansının artışında önemli rol oynadı. Önceki sezon İngiltere Premier Lig takımları arasında en çok duran top golü istatistiğinde 10. sırada bulunan Manchester City'yi 17 golle Liverpool'un yanında zirveye taşıdı. O dönemki Manchester City kadrosu çok güçlü ve çok teknik fakat ortalamaya göre kısa bir kadroydu. Bu kadrodan, duran toplarda korku salan bir takım yaratmak Jover'in büyük bir başarısıydı. Keza City'nin duran toptan yediği gol sayısı da önceki sezona göre %19 azalmıştı. Pep'in, ekibine Nicolas Jover gibi usta bir duran top antrenörünü katması takıma büyük bir silah daha kazandırmıştı. Ta ki Mikel Arteta, Jover'in sözleşmesi bittiği gibi onu Arsenal'e transfer edene kadar...

Mikel Arteta, Jover'in Manchester City'ye neler kattığının farkındaydı. Jover'in Arsenal'e gelişi, ona daha serbest bir çalışma alanı sundu ve o da Arsenal'in duran top performansında adeta devrim yarattı. Arsenal, Jover'in kulübe katıldığı 2021/22 sezonundan bir önceki sezon duran toplardan yalnızca 6 gol bulabilmiş ve bu istatistik kaleminde ligin 18. sırasında kalmıştı. Devrim dememizin sebebi bu işte: Jover ilk sezonunda bu takımdan 16 duran top golü çıkardı ve takımı bu istatistikte lig 3.'sü, sonraki sezon 15 golle lig 4.'sü yaptı. En sonunda 2024/25 sezonunda 20 golle tam bir duran top canavarı yaratarak ligin zirvesine çıkarttı. Ayrıca o sezon kaydettikleri 16 korner golüyle West Bromwich'in 2016/17 sezonundaki rekorunu da egale etmiş oldular.

Arsenal'de halen önemli işlere imza atan Jover, Arsenal'in kapanan takımlara karşı duran toplarla gol bulmasının baş mimarı. Son yıllarda yapılan ciddi yatırımların meyvesini almaya hiç bu sene kadar yaklaşmamıştı Arsenal yönetimi ve eğer yıllardır peşinde koştukları Premier Lig şampiyonluğunu bu sezon kazanırlarsa Nicolas Jover'in de ciddi pay sahibi olacağını söylemek mümkün.

Bir adam düşünün: Venedik'te bankada çalışan bir beyaz yakalıyken boş zamanlarında duran top varyasyonlarını inceleyerek kendi sistemini geliştirsin ve bu konuda kitap yazsın. Bahsettiğim adam Vio. 2008'de katıldığı Catania takımında duran top antrenörlüğü görevine getirildi. Daha ilk maçında Napoli'ye 2 korner golü kaydettiler. Takıma verdiği önemli katkılardan dolayı ona "Küçük Sihirbaz" lakabı takıldı ki bu lakabı takanlar haksız da sayılmazlar. Keza Catania'daki ikinci sezonunda kaydedilen 44 golün 17'si duran toplardan geldi. Küme düşme hattının 9 puan üstünde bitirilen sezon sonrası yollar ayrıldı. Catania, yıllar içinde başarısızlıkla boğuşup dibe gömülse de Vio için kader çok daha güzel yazılmıştı. Giderek yükselen bir kariyer ivmesi içinde, yolu en sonunda İtalya milli takımına düştü. İtalyanların tutkusunu anlatmaya gerek yok. Bir İtalyan futbol adamı için ülkesine hizmet etmekten daha büyük bir görev olamaz. Gianni Vio bunun da ötesine geçti ve 2020 Avrupa Şampiyonası şampiyonluğunda önemli bir rol oynadı. Finalde Bonucci'nin attığı golün çalışılmış olduğunu anlattı. İlginç kısım şu ki, Marco Veratti'nin bu korner golünde ceza sahasına girmesini beklemeyiz, kendisi 1,65 boyunda ve korner atılırken ceza sahasında uzun boylu oyuncuların bulunması genel tercihtir. Fakat Vio bu golü anlatırken her şeyin planlanmış olduğunu, planlandığı üzere Veratti'nin ve Bonucci'nin doğru yerlere koşu atmalarıyla golü bulduklarını belirtti. Bu deha, futbolun evine gitmesini engelleyip İtalya'yı Avrupa şampiyonu yaptı. Catania sonrası serüvenine Serie A'da devam eden Vio, Catania'dan Vincenzo Montella ile birlikte Fiorentina'ya geçiş yaptı ve Montella önderliğinde başarılı bir dönem geçirdi. Fiorentina'nın bir sezonda Serie A'da attığı gollerin %38'i duran toplardan geldi. Bu başarıyı her takımda istikrarlı bir şekilde sürdüremedi. Fiorentina sonrası İtalyan devi Milan'da görev yaptı fakat Milan'ın da içinde bulunduğu kaotik ve stres dolu ortam Vio ile pek örtüşmedi. Bunun üzerine Gianni Vio ilk kez İtalya dışında görev yapmak üzere o dönemde Championship takımı olan İngiliz ekibi Brentford'un yolunu tuttu. Brentford'da bir sezon kalmış olsa da o sezon takım duran toplarda iyi işlere imza attı. SPAL'de de etkisini net bir şekilde gösterdi. Leeds United'da çok başarılı bir dönem geçirmese de kariyerinin bir döneminde Tottenham takımında Antonio Conte ile çalıştı. Organize kaos, sahte koşular, öngörülemezlik... "Maç içinde tüm oyuncular kendi mevkisinde fakat duran toplarda her oyuncuyu istediğiniz noktaya yerleştirme özgürlüğüne sahipsiniz." Gianni Vio'nun duran top uzmanlığı bu anahtar kelimelere ve kendi ağzından çıkan bu cümleye dayanıyor. 3000'den fazla duran top varyasyonuna sahip bu "Küçük Sihirbaz", modern futbolda duran top uzmanlığının öncülerinin başında geliyor.

Bahsettiğim iki duran top uzmanının da yolunun kesiştiği bir nokta var. Brentford'un, duran topun önemli spesyalistlerinden ikisine ve hatta henüz bahsetmediğim Bernardo Cueva ve Keith Andrews'e görev vermesinin arkasında, daha önceki yazımda uzunca bahsettiğim Mathew Benham projesi yatıyor. Modern futbolun neresine bakarsanız bakın, köşesinden kenarından bir şekilde değinmeniz gereken bir takım olan Brentford, bu konuda da trendi kaçırmamış ve işin uzmanlarını kulüp bünyesinde barındırmıştır.

Keith Andrews: Biraz önce ismini zikrettiğimiz duran top antrenörü. Aynı zamanda Thomas Frank'ten boşalan Brentford teknik direktörlüğü koltuğuna oturan isim. Duran top uzmanlığı kulağa bir nebze dar bir görev tanımı olarak gelebilir fakat içerisinde barındırdığı detaylar maçın her anında bir takımın ihtiyacı olan gereklilikler aslında. Set oyunu, sahte koşular ve öte yandan psikolojik boyut gibi detaylar halihazırda maçın genelinde denk geldiğimiz başlıklar. Bir duran top antrenörünün gelebileceği noktayı Keith Andrews'ün kariyerini takip ederek öngörebiliriz fakat ileride örneklem sayısının artış göstermesi işten bile olmayacak. Nasıl ki kondisyon antrenörleri, hücum ve savunma antrenörleri, kaleci antrenörleri bir takım için olmazsa olmaz ise yakında duran top antrenörleri de (özellikle şampiyonluk adayları için) vazgeçilemez bir gereklilik olacaktır.

Futbol, birçok değişkene sahip ve tahmin edilmesi zor bir spordur. Biz izleyenler için bu sporu güzel yapan kısımlardan biri sürprizlere gebe olması olsa da kulüp yöneticileri ve teknik ekipler, başarı için şanstan ziyade planlarına güvenirler. Bir golün, şampiyonu veya küme düşecek takımları belirleyebildiği senaryoları düşünürsek bir sezonda duran topların getireceği avantajları tahmin etmek pek de zor değildir.