Bitmeyen kavga: Roma-Lazio

Inter’in Jose Mourinho ile şampiyon olduğu son sezonun akılda kalan olaylarından biriydi, Scudetto Game Over pankartı. Inter, Lazio’yu devirip şampiyonluk yolunda büyük bir adım daha atarken, Olimpico’da sevininler arasında Lazio taraftarları da vardı. Lazio tribününde açılan o sopalı pankart, birçok Romalı'yı kızdırsa da, aslında herkes buna hazırlıklıydı. Ne de olsa Lazio tribünü, o pankartları iki hafta önce oynanan derbide de açmayı planlıyordu. Ama derbiye pankartlar değil, Totti’nin tarihe geçen haraketi damga vurmuştu.

Bunlar aslında bir Akdeniz ülkesi için normalleşmiş hikayeler. Ezeli rekabeti doruklarda yaşayan bir şehir için normal durumlar. Fakat işler her zaman bu kadar sakin veya espirili gitmiyor. Sahalardaki şiddet, Roma’nın vazgeçilmezlerinden. Bunun nedenlerinden biri de irili ufaklı birçok tribün grubunun bulunması. Ve çoğunun farklı görüşlere sahip olması.

Lazio ile Roma arasındaki saha içi rekabet kuruluş günlerinden itibaren başlasa, tribündeki ayrışma 1970’lerde su yüzüne çıkar. Özellikle siyasi ayrılık bu iki tribünü birbirine düşman eder. Bunun üzerine bir de Paparelli olayı yaşanır. 28 Ekim 1979’da Roma tribününde gelen işaret fişeğiyle hayatını kaybeden Lazio taraftarı Vincenzo Paparelli, derbi tarihinde önemli bir yere sahipitir. Ve hâlâ her sene anılan, unutulmayan bir figürdür.

Bu ayrışma zamanla futbolun önüne bile geçmiştir. Artık Lazio-Roma derbilerinin maç öncesi analizleri, çıkması muhtemel olaylarla anılıyor. Derbinin saatleri, endüstriyel futbolun altın kuralları bir kenara bırakılarak güvenlik gerekçesiyle gündüz saatlerinde oynanıyor.

Hattâ stadyum dışında çıkan bir kavga esnasında polis arabasının bir çocuğu ezdiği dedikodusu bile maç erteletmeyi başarabiliyor. 2004 yılında yaşanan olayda iki tribün de belki de ilk kez ortak bir tezahüratta bulunmuş ve “Katil Polis“ diye bağırmıştı, Roma ve Lazio tribünlerinin liderleri, takım kaptanlarını kullanarak bu bilgiyi hakeme iletmiş ve doğruluğu kanıtlanmasa bile maçın ertlenmesini başarmışlardı. Yani Lazio-Roma maçları iki ihtimalli maçlardır. Zamanında oynanır veya oynanmaz.

Peki kim bunlar?
Roma taraftarları ağırlıklı olarak şehir merkezinde yaşıyor. Köklü bir kent kültürünü haiz ve ağırlıkla emekçi sınıfın yaşadığı Garbatella semti, Roma’nın kalesi. Roma tribünleri genel olarak sol kesimden olarak bilinse de aslında son dönemde en az Lazio kadar sağcı politikalara yaklaşmıştır. Rekabetin tavan yaptığı yıllarda siyasi farklılık iki grubun arasını açsa da, günümüzde bu farklılıklar ortadan kalkmış durumda.

Roma tribününde Fedayn grubu dışında sol çizgiye yakın bir tribün grubu yok. Fakat bu sol gruplar da hala aktifliğini sürdürür. Öyle ki, şu an bir Lazio efsanesi olarak anılan Sinisa Mihajloviç, İtalya’da ilk önce Roma forması giymiş fakat çetnik görüşleri nedeniyle tribündeki sol grupların tepkisini çekmişti. Bu tepki, frikik ustası yıldızın AS Roma günlerinin kısa sürmesine neden olmuştu.

Fakat sağ eğilim Roma tribünden uzak değil. 4 sene önce oynanan bir maçta Roma tribününde açılan gamalı haç bayrağı oldukça tartışma yaratmıştı. Bayrak, Roma tribününde açılınca ezberler bozulmuş ve soru işaretleri artmıştı. Bir kesim bayrağı Roma tribününün “değişiyoruz, sadece sol değiliz” mesajı olarak algılarken, başka bir kesim, Lazio tribünüden bir grubun Roma tribününe karışıp (Türkiye’de korkak tavuk Ortega pankartı misali) bayrağı açtığını iddia eder. O bayrağın Roma tribününde bir daha görülmemesi bu görüşün daha çok yandaş bulmasına neden olur.

Roma tribünün beyni ise Ultras. 1977 yılında Commando Ultra Curva Sud adıyla kurulan grup, güney kale arkasında yer alır. Özellikle Lazio’nun aşırı sağcı gruplarıyla yaşadığı çatışmalar grubun ününü arttırdı. Fakat İtalyan polisinin etkisiyle 80’larin sonunda bölünmek zorunda kaldı. 1996’da Ultras Romani adıyla tekrar birlik oldular. Bu dağılış günlerinde Roma’nın sadece bir kupa kazanması, geri dönüşten kısa bir süre sonra (2000-01) şampiyonluk kazanılması ise grubun ne kadar etkili olduğunun göstergesidir.

Bir diğer grup olan 1972 doğumlu Boys Roma’nın ise Roma tribününe sağ görüşü getiren ilk grup olduğu söylenir.

Lazio ise şehrin dışında, banliyölerde rakibine üstünlük kurar. 1987’de kurulan Irriducibili, Laziolular'ın başını çeker. 1987 yılında oluşturulmuştur. Tam da o yıllarda dağılan Comamndo Ultra’nın Roma şehrindeki boşluğunu doldurur. Kuruluş aşamasında polisten yardım aldığı, hattâ o yakınlığın halen içte içe devam ettiği söylenir. Kulüple de aralarını iyi tutarlar ve takımın 12 numaralı forması onlar için ayrılır. Olimpico’nun Kuzey kale arkasında yer alırlar. BBC, onları ve liderleri Fabrizio’yı Foreign Fields belgeselinde anlatır. Başta Di Canio olmak üzere bir çok Romalı çocuk bu tribünlerde yer almıştır. Başkentte çok iyi örgütlenen grubun şehir içinde birçok mağazası vardır ve grup ürünleri bu mağazalarda satılır.

C.M.L. ve Banda de Moantri diğer gruplardır ve en az Irrıdcibili kadar sağ görüşlüdür. Hattâ CML nazi bayraklarını tribüne sokan ilk grup olarak bilinir.

Tabii her zaman bu iki grup karşı karşıya gelmiyor. İki tribünün de ortak bir düşmanı var: Polis! Roma ve Lazio tribünleri, polis tarafından öldürülen Gabriele Sandri’nin anısına bir derbiden önce bir araya gelip birbirlerine çiçek vermiş, iki takımın kaptanları Totti ve Rocchi de bu karenin içinde yer almıştı.