Monako GP’de Bir İlk: Çift Pit Zorunluluğu

Söz konusu motor sporları tarihinin efsanevi yarışları olduğunda büyük ihtimalle herkes benzer cevapları verecektir: Formula 1 takviminde yer alan Monako GP, WEC takviminde yer alan Le Mans 24 Saat ve IndyCar takviminde yer alan Indy 500.

Motor sporlarının ortaya çıktığı günlerden beri düzenlenen ve spor tarihiyle tamamen iç içe geçen bu üç yarış yüz yıla yakın süredir düzenleniyor ve yüz yılı aşkın süredir herkes tarafından sabırsızlıkla bekleniyor.

Bu yarışlardan Le Mans 24 Saat ve Indy 500 asla heyecanlarını kaybetmediler, hatta 2020’li yıllar bu iki yarış için ufak bir dirilme dönemine dahi sahne oldu.

Monako GP ise ne yazık ki her geçen gün heyecanını kaybeden bir yarış olarak F1 camiasının gündemindeki kötü şöhretini büyütüyor.

Monte Carlo’nun ünlü caddelerinde büyük bir mücadeleye sahne olan Monako GP ilk olarak 1929 yılında düzenlendi ve o dönem hem diğer yarışlardan daha farklı bir yapıya sahip olması hem de ciddi bir heyecan faktörü sunması nedeniyle hemen yarışçılar tarafından benimsendi.

1950 yılında, Formula 1’in ilk sezonunda seri takvimine dahil olan Monako GP 1951, 1953, 1954 ve 2020 sezonları dışında her sezon düzenlenmeye devam etti.

Ancak yarış 1990’ların sonundan bu yana eleştirilerin hedefinde yer alıyor. Bu eleştirilerin iki sebebi mevcut: pistin çok dar olması ve araçların her geçen gün daha da genişlemesi.

Bir cadde yarışı olan Monako GP, tarihi dönemde oldukça dar ve oldukça küçük araçların yarışlarına ev sahipliği yapıyordu. Bu araçlar Monte Carlo’nun dar virajlarına rahatlıkla uyum sağlayabiliyorlar, yarışlar da piste uyumlu araçların varlığı sayesinde zevkli geçiyordu.

Ancak yıllar ilerledikçe ve teknoloji geliştikçe araçlar sürekli büyüdü, sürekli genişledi ve bir zamanlar üç aracın yan yana geçebileceği Monte Carlo caddelerinde artık iki araç dahi yan yana duramaz oldu.

Bu da pilotların işi tamamen sıralama turlarına ve stratejiye bırakmasına sebep oldu, geçiş sayıları her sene daha da düştü ve artık yağmur yağmadığı sürece Monako GP bir geçit töreninden ibaret.

2024 Monako GP modern motor sporları tarihinin en büyük fiyaskolarından birine ev sahipliği yapmasıyla hatırlanacak.

Yarışın ilk turunda Sergio Perez - Kevin Magnussen - Nico Hulkenberg üçlüsü büyük bir kazaya karıştılar. Bu kazanın ardından yarış kırmızı bayrakla durduruldu ve tüm araçlar garaja dönerek pistin temizlenmesini beklemeye başladı.

Ancak bu durum büyük bir avantaj da yaratıyordu, nitekim pilotlar kırmızı bayrak altında lastik değiştirme hakkına sahiplerdi.

Formula 1 kurallarında “her pilotun her yarış en az iki farklı lastik hamuru kullanması gerektiği” ifadesi yer alıyor. Lastik değişiminin hangi şartlarda yapılması gerektiğine dair bir ifade ise yok. Kısacası sanıldığının aksine bir “pit stop zorunluluğu” değil, bir lastik değiştirme zorunluluğu var.

Kural kitabında yıllardır yer alan bu masum açıktan faydalanan neredeyse tüm pilotlar kırmızı bayrak altında lastik değiştirdiler ve “lastik değiştirme zorunluluğunu” yerine getirdiler. Böylece yarış boyunca bir daha pite girmek zorunda kalmadılar.

Tüm pilotların yarış boyunca yola devam etmesi, Monako pistinin geçişe elverişsiz olmasıyla da birleşince 77 turluk bir geçit töreni izlememiz kaçınılmazdı, öyle de oldu; sıralama turlarında ilk on sırada yer alan pilotlar, damalı bayrağı da aynı sıralamayla ilk onda gördüler.

Bu durum yarış içindeki geçiş sayısını da dramatik şekilde düşürdü; yarış boyunca yalnızca üç geçiş hamlesi gördük.

Modern dönemin en sıkıcı yarışlarından olan 2024 Monako GP sonrası Dünya Motor Sporları Federasyonu (FIA) ve Formula 1 yönetiminin harekete geçmesi sürpriz olmadı.

Çift pit stop zorunluluğuna yönelik ilk iddialar bu yıl şubat ayında gerçekleştirilen Dünya Motor Sporları Konseyi toplantısının ardından ortaya atıldı.

Sağlam kaynaklarca doğrulanan bu iddialar Nisan ayında FIA tarafından yapılan bir açıklamayla kesinlik kazandı.

Normalde pilotların yarış boyunca en az iki farklı lastik hamuru, dolayısıyla en az iki farklı lastik seti kullanması gerekmekte. Bu yıl Monako’da ise en az üç farklı lastik seti kullanılması, yani en az iki kez pit stop yapılması gerekecek. Kırmızı bayrak altında lastik değiştirme serbestisi devam ediyor, fakat yeni kural sayesinde (tek yarışta iki kırmızı bayrak çıkması gibi nadir görülen bir olay yaşanmadığı sürece) her pilotun en az bir kez pit stop yapacağı garanti altına alınıyor.

Hem pilotlar hem takımlar açısından bu kuralın en rahatlatıcı tarafı ise iki farklı lastik hamuru zorunluluğunda bir değişiklik yapılmaması, dolayısıyla takımların yarışın gidişatına uymayacak lastik hamurlarını kullanmaları gerekmeyecek.

Örneğin bir pilot yarışın gidişatına göre bir set sert hamur - iki set yumuşak hamurla yarışı tamamlayabilir veya iki set sert hamur-bir set yumuşak hamur gibi alternatif bir stratejiyi seçebilir. Üç farklı hamur kullanma zorunluluğu bulunmuyor.